Είναι φυσιολογικό όλοι μας κάποιες στιγμές και κάτω από ορισμένες συνθήκες να βιώνουμε κάποιο βαθμό άγχους, δεν είναι όμως φυσιολογικό να αισθανόμαστε υπερβολικό και συνεχές άγχος όλη την ώρα και σε όλες τις περιστάσεις. Τα άτομα που υποφέρουν από Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή βιώνουν συνεχή, έντονη ανησυχία, συχνά χωρίς συγκεκριμένη αιτία.
Το υπερβολικό άγχος και η συνεχής ανησυχία και στενοχώρια που το άτομο δυσκολεύεται πολύ να ελέγξει αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της ΓΑΔ, χωρίς όμως τα ειδικά συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τις Φοβίες, τη Διαταραχή Πανικού ή την Ψυχαναγκαστική Διαταραχή. Η διαταραχή αυτή είναι πολύ διαφορετική από την περιστασιακή ανησυχία, μία αντίδραση σε ένα άμεσα προσδιορισμένο γεγονός ή κατάσταση της ζωής. Η ΓΑΔ είναι συνήθως χρόνια και σε αντίθεση με άλλες διαταραχές άγχους, δεν πυροδοτείται από ένα ορισμένο περιβάλλον ή κατάσταση ή κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Συνδέεται με μια ευρεία και γενικευμένη ποικιλία γεγονότων και δραστηριοτήτων και μπορεί να διαταράξει σημαντικά την καθημερινή ζωή ενός ατόμου.
Τα άτομα που υποφέρουν από ΓΑΔ συνήθως ανησυχούν υπερβολικά για καθημερινά προβλήματα της ζωής, όπως η δουλειά, τα οικονομικά, η υγεία των μελών της οικογένειας, οι σχέσεις τους, τα προβλήματα του αυτοκινήτου κλ.π. Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα των ανθρώπων με ΓΑΔ είναι ότι η ανησυχία και η στενοχώρια που αισθάνονται είναι διάχυτη, έντονη και δεν σταματά σχεδόν ποτέ. Το χειρότερο είναι ότι συχνά δεν μπορούν να εντοπίσουν τα ακριβή αίτια του άγχους τους. Πολλοί ξυπνάνε το πρωί με αισθήματα διάχυτου άγχους και ανησυχίας και τα αισθήματα αυτά συνεχίζονται για όλη τη διάρκεια της ημέρας, έτσι που είναι πολύ δύσκολο να σκεφτούν ή να επικεντρωθούν σε οτιδήποτε άλλο. Αυτό φυσικά επηρεάζει την οικογενειακή τους ζωή, τις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους, την απόδοσή τους στην εργασία τους και, γενικά, όλους τους τομείς της καθημερινής τους ζωής.
Παιδιά με ΓΑΔ ανησυχούν πολύ για τις ικανότητες τους και για το πώς τα πάνε στο σχολείο ή στα σπορ. Ακόμη, τα παιδιά που υποφέρουν από αυτή τη διαταραχή μπορεί ν’ ανησυχούν για φυσικές καταστροφές ή για τον πυρηνικό πόλεμο και να εμφανίζονται χωρίς αυτοπεποίθηση, επιδιώκοντας συνεχώς επιδοκιμασία και ενθάρρυνση.
Παρά τη σοβαρή της επίδραση της στη ζωή των ανθρώπων που υποφέρουν από αυτή, η ΓΑΔ μπορεί να μην αναγνωριστεί για πολλά χρόνια. Συχνά, τα άτομα με μη διαγνωσμένη ΓΑΔ μπορεί να εμφανίσουν σωματικά συμπτώματα, όπως προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος, πονοκεφάλους, πόνους στο στήθος, υπέρταση, ταχυπαλμίες, δυσπεψία, αϋπνία, διάρροια, διάφορα είδη δερματίτιδας, κλ.π. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το άτομο που υποφέρει από τέτοια συμπτώματα δεν τα συνδέει με το άγχος. Συχνά, μπορεί ακόμη και ο οικογενειακός γιατρός του ατόμου να μην συνδέσει αυτά τα συμπτώματα με το χρόνιο άγχος από το οποίο υποφέρει στην πραγματικότητα ο ασθενής του. Πολλές διεθνείς έρευνες όμως έχουν διαπιστώσει ότι ένας μεγάλος αριθμός ατόμων που υποφέρουν από ΓΑΔ, αλλά και άλλες διαταραχές άγχους, υποφέρουν από ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω ψυχοσωματικά συμπτώματα. Τα συμπτώματα αυτά είναι ο τρόπος με τον οποίο ο οργανισμός δηλώνει στο άτομο ότι βρίσκεται σε κατάσταση παθολογικού άγχους, δηλαδή σε μια κατάσταση διαρκούς συναγερμού που διαταράσσει τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού και σιγά – σιγά φθείρει τα διάφορα ζωτικά όργανα.
Διάγνωση Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής γίνεται όταν το άτομο υποφέρει για έξι τουλάχιστον μήνες από αισθήματα έντονου άγχους και ανησυχίας που επηρεάζουν τις καθημερινές του δραστηριότητες και ελέγχονται με μεγάλη δυσκολία. Το άτομο πρέπει επίσης να υποφέρει από τουλάχιστον τρία από τα ακόλουθα συμπτώματα: κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης, ευερεθιστικότητα, μυϊκή ένταση και διαταραχές ύπνου.
Άλλα συμπτώματα από τα οποία ενδεχομένως υποφέρουν άτομα με ΓΑΔ περιλαμβάνουν: τρέμουλο – μυϊκές συσπάσεις, ναυτία – τάση εμετού, δύσπνοια, εφίδρωση, διαταραχές της όρεξης, συχνουρία, κόμπο στο λαιμό – δυσκολία να καταπιούν.
Η ΓΑΔ είναι μία αρκετά συνήθης διαταραχή η οποία, σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, επηρεάζει σε κάποια περίοδο της ζωής τους περίπου το 5% και σχεδόν σε όλη τη ζωή τους το 3% του συνολικού πληθυσμού. Συνήθως τα συμπτώματα εκδηλώνονται στη διάρκεια της εφηβείας (αλλά και στην παιδική ηλικία) και αναπτύσσονται προοδευτικά για μακρά χρονική περίοδο. Οι γυναίκες υποφέρουν περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες και εκτιμάται ότι 61% των ατόμων με ΓΑΔ είναι γυναίκες.
Πολλά άτομα με ΓΑΔ υποφέρουν επίσης από πρόσθετες καταστάσεις, οι οποίες επηρεάζουν την ψυχική και συναισθηματική τους υγεία. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η χωρίς θεραπεία ΓΑΔ, η οποία συνήθως αναπτύσσεται νωρίτερα από τις άλλες αυτές καταστάσεις, μπορεί να οδηγήσει σε αυτές ή μπορεί να αυξήσει τη σοβαρότητά τους. Αυτό αποτελεί ακόμη ένα λόγο, για τον οποίο είναι σημαντικό να ζητηθεί βοήθεια για τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή.
copyright © 2007 Δρ. Δόβελος Ιωάννης
Διευθυντής Κέντρου Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής
Υπεύθυνος τμήματος Βιοθυμικής Ψυχοθεραπείας – Κλινικής Ύπνωσης
Κέντρο Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής
